Czas na Milanowianki
Halina Frasunkiewicz – nieznana malarka
Halina Frasunkiewicz (z domu Soroko), malarka, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, to postać żyjąca głównie w pamięci rodziny. To, co zapamiętujemy po latach, jest jednak ulotne i fragmentaryczne, o czym miałam okazję się przekonać, „odkrywając” tę postać na nowo.
Urodziła się 19 marca 1906 r. w Wilnie, jako córka Jadwigi i Stanisława Soroko, nauczyciela tamtejszego Państwowego Gimnazjum im. Zygmunta Augusta. Studia artystyczne na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie podjęła 1 października 1927 r., ukończyła je 15 czerwca 1931 r. Cztery lata później zdała egzamin z rysunku, zamierzając poświęcić się pracy nauczycielskiej. W wyniku skasowania przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego rysunku jako przedmiotu nauczania, podjęła w 1933 r. dalsze kształcenie w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych w Warszawie, by uzyskać uprawnienia do nauczania zajęć praktycznych w szkołach średnich.
Halina Frasunkiewicz w dniu ślubu na schodach willi Gabrysin
Programowo nauka w PIRR trwała dwa lata, jednak ze względu na ukończone studia artystyczne, Halina Soroko została przyjęta od razu na drugi rok. Od 1935 r. do czerwca 1939 r. uczyła robót ręcznych w kilku szkołach średnich: Gimnazjum im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi,w Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej w Sieradzu i w Niemieckim Gimnazjum w Pabianicach. Roboty ręczne miały uświadamiać uczniom naturalne powiązanie między pracą umysłu i pracą manualną, miały uczyć realizacji różnorodnych pomysłów o różnej skali skomplikowania, z jednoczesnym przyłożeniem wagi do dokładności, estetyki wykonania i właściwej organizacji pracy.
Halina Soroko wyszła za mąż 5 sierpnia 1936 r. za Juliusza Frasunkiewicza, późniejszego nauczyciela szkół średnich w Łodzi, Kętach, Milanówku i Piastowie. W roku następnym urodziła córkę Marię. Do czasu wojny młodzi małżonkowie mieszkali w Sieradzu. W okresie okupacji, w 1943 r. Halina Frasunkiewicz podjęła pracę w prywatnej fabryce mebli „Współczesne Wnętrze” w Warszawie, gdzie powierzono jej kierowanie działem zabawek.
W styczniu 1951 r. znalazła zatrudnienie w sekcji graficznej Instytutu Jedwabiu Naturalnego w Milanówku, wykonując prace w zakresie malarstwa, grafiki i kreślenia technicznego. Wówczas, wraz z mężem i córką, zamieszkała już na stałe w „Gabrysinie”, rodzinnej willi Frasunkiewiczów w Milanówku.
Tworzyła głównie obrazy olejne i pastele, przeważnie portrety, pejzaże i martwe natury, szczególnie kompozycje kwiatowe. Nie brała udziału w życiu artystycznym. Jej obrazy są rozproszone wśród rodziny i znajomych. Chyba jedyną wystawą, na której zaprezentowano pośmiertnie dwie prace malarki, była wystawa zbiorowa, zorganizowana 26 maja 1996 r. przez Towarzystwo Miłośników Milanówka i Miejski Ośrodek Kultury pt. „Artyści Plastycy w 100-letniej historii Milanówka”.
Halina Frasunkiewicz malowała prawie do końca życia, zmagając się już z chorobą. Ostatnim obrazem był zimowy krajobraz skopiowany z otrzymanej kartki z życzeniami. Zmarła 18 grudnia 1987 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Grodzisku.
Maria Smoleń
Wersja do druku
