Hanna Barbara Szczepkowska Mickiewicz
Hanna Szczepkowska-Mickiewiczowa p.s. "Nela" 1915-2006
zdj. Muzeum Powstania Waszawskiego
Urodziła się w 1915 roku Krakowie, ale przez całe swoje dorosłe życie związana była z podwarszawskim Milanówkiem. Po zdaniu matury ukończyła Miejską Szkołę Sztuk Zdobniczych i Malarstwa. W okresie okupacji przez dwa lata na tajnych kursach studiowała medycynę.
Od dzieciństwa wychowywała się w rodzinie, w której na co dzień obcowano ze sztuką. Po ojcu, znanym rzeźbiarzu prof. Janie Szczepkowskim odziedziczyła talent w dziedzinie sztuki ceramicznej. Po matce, Marii z Morozowiczów - cenionej pisarce i autorce wielu sztuk teatralnych a zarazem cenionej aktorce – odziedziczyła wiele talentów, wśród których umiejętność barwnego opowiadania.
Po wybuchu wojny już w 1940 r. włączyła się do walki w konspiracji i stosunkowo szybko, bo już w następnym roku, została łączniczką do zadań specjalnych mjr. Mariana Drobika ,,Dzięcioła”, który początkowo był zastępcą, a później szefem Oddziału II Komendy Głównej ZWZ-AK. Pod koniec 1942 r. przeniesiono ją do Biura Studiów Przemysłowych Oddziału II KG AK, w którym pełniła tę samą funkcję. Szefem Biura - od października 1942 r. - był jej mąż Adam Mickiewicz „Konrad”. Biuro Studiów Przemysłowych przygotowywało meldunki miesięczne na podstawie informacji otrzymywanych od wywiadowców, praktycznie z terenu całej Europy. Raporty wysyłane były następnie do Londynu, gdzie trafiały do Sztabu Naczelnego Wodza. Dotyczyły one głównie przemysłu zbrojeniowego Rzeszy. Wśród nich poczesne miejsce zajmuje jedno z największych osiągnięć polskiego wywiadu - rozpracowanie produkcji niemieckich rakiet V1 i V2, dzięki czemu alianci mogli powstrzymać hitlerowskie plany zniszczenia Anglii, bombardując w sierpniu 1943 r. Ośrodek Doświadczalny w Peenemuende.
Po wybuchu Powstania Warszawskiego Hanna Mickiewiczowa zgłosiła się do służby sanitarnej. Jak sama wspomina: ,,Pracowałam najpierw jako sanitariuszka, a potem, pod koniec sierpnia, zostałam mianowana dowódcą plutonu sanitarnego batalionu «Zaremba Piorun», w rejonie ulic Poznańskiej, Wspólnej i Emilii Plater”.
Lata powojenne to bardzo ciężki okres w życiu jej rodziny. Doświadczyła losu setek tysięcy Polaków represjonowanych przez reżim komunistyczny. W nocy z 29. na 30 listopada 1950 r. został aresztowany jej mąż. „O czwartej rano wdarło się do naszego domu dwunastu drabów z bezpieki. Przeorali dom, od strychu do piwnic, ukradli złotą fifkę. Wywlekli za piżamkę nasza córeczkę, jak szczeniaka z łóżeczka. Przeczesali wszystkie szafy, biurka, kredensy” -: po latach wspominała Hanna Mickiewiczowa. Nie znaleźli na szczęście, zmikrofilmowanych meldunków miesięcznych, których odbitki od października 1941 r. kompletował Adam Mickiewicz. Nie znaleźli, bo od kilku miesięcy - spodziewając się rewizji -Hanna Mickiewiczowa nosiła je na sobie, w specjalnie uszytym pasie.
W maju 1953 r., po ciężkim śledztwie, dzięki usilnym staraniom żony, Adam Mickiewicz wyszedł na wolność. Prokuratorem w jego sprawie była słynna stalinowska prawniczka Helena Wolińska. IPN, podobnie jak wcześniej prokuratura wojskowa, zakwalifikował czyny Wolińskiej jako zbrodnię komunistyczną nie podlegającą przedawnieniu. Wśród aresztowanych przez nią osób znaleźli się zarówno cywile związani ze środowiskiem opozycyjnym, jak i biorący udział w drugiej wojnie światowej polscy oficerowie, między innymi legendarny dowódca Armii Krajowej generał August Fieldorf “Nil”, który po sfingowanym procesie został stracony.
Hanna Mickiewiczowa nadal przechowywała mikrofilmy miesięcznych meldunków Biura Studiów Przemysłowych. Dopiero w listopadzie 1991 r. zdecydowała się je ujawnić. Jej maż już wówczas od pięciu lat nie żył. Podjęła tę decyzję podczas uroczystości odsłonięcia pomnika poświęconego Akcji V1 i V2. Od daty pierwszego przechowywanego meldunku minęło pół wieku. Dopiero jednak dziesięć lat później - dzięki nowoczesnym technikom komputerowym, mikrofilmy zostały opublikowane w specjalnym wydawnictwie.
Przez wiele lat Hanna Mickiewiczowa brała czynny udział w działalności środowisk żołnierzy Armii Krajowej - w Zgrupowaniu Żołnierzy Batalionu „Zaremba-Piorun” oraz Światowym Związku Żołnierzy AK. Była wieloletnim członkiem Komisji Socjalnej Okręgu Warszawskiego Związku. Kilka tygodni przed śmiercią została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wcześniej była też uhonorowana m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Odznaką „Akcja Burza” i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia. Polski. Otrzymała również odznakę „Zasłużony dla m.st. Warszawy”. Przez wiele lat współpracowała z Tow. Miłośników Milanówka w upowszechnianiu wiedzy na temat walki mieszkańców naszego miasta z hitlerowskim okupantem oraz wspomnień dotyczących Powstania Warszawskiego i działalności Biura Studiów Przemysłowych Oddziału II KG AK.
Zmarła po długiej chorobie 23 września 2006 r. w Milanówku.
Wersja do druku
